Heeft u meer informatie over terminale zorg?
De meeste mensen willen liefst thuis sterven. Maar u heeft niet altijd iets te zeggen over de plaats waar u bent als u komt te overlijden. Van tweederde van de patiënten die niet onverwacht overlijden, overlijdt 40% in het ziekenhuis, terwijl slechts 2% dat ook wenst.
Thuis sterven
De meeste mensen willen liefst thuis sterven. Daar voelt men zich het meest vertrouwd, en daar kan het gewone leven zoveel mogelijk doorgaan.
Zieke mensen worden in eerste instantie vaak door hun naasten verzorgd, eventueel aangevuld met (gespecialiseerde) thuiszorg of vrijwilligershulp. Wanneer het ziekte- en sterfbed lang duurt, kan dit te zwaar worden en moet er worden uitgekeken naar een andere oplossing. Ook om medische redenen kan een verhuizing alsnog nodig zijn.
Afhankelijk van de situatie kan dan voor bijvoorbeeld een ziekenhuis, verpleeghuis of hospice worden gekozen.
In een ziekenhuis sterven
In een ziekenhuis is permanent medische en verpleegkundige hulp aanwezig. Ook kan men daar een beroep doen op een geestelijk verzorger.
In de terminale fase is er altijd ruimte voor familie om te blijven. De zorg is er op gericht om de klachten zoveel mogelijk te bestrijden. Vaak is verblijf op een eenpersoonskamer mogelijk.
Toch is er in een ziekenhuis soms weinig privacy, veel hectiek, en gelden er algemene huisregels met betrekking tot eten en slapen.
Een ziekenhuis is eigenlijk niet bedoeld voor mensen die ‘uitbehandeld’ zijn.
Verzorgingshuizen
Verzorgingshuizen bieden huisvesting met verzorging en begeleiding. In sommige verzorgingshuizen kunt u tijdelijk worden opgenomen als u niet langer thuis kunt blijven.
Er zijn verzorgingshuizen die over een gespecialiseerde afdeling voor palliatieve zorg beschikken. Deze afdeling bestaat uit enkele kamers en een huiskamer en meestal is er logeergelegenheid voor naasten.
De zorg wordt gegeven door professioneel verzorgenden en vrijwilligers. De huisarts is verantwoordelijk voor de medische zorg en de opnameduur is afhankelijk van de indicatie.
Wanneer een langdurige stervensfase te verwachten is of de verzorging erg intensief/technisch wordt, kan overplaatsing naar een verpleeghuis of hospice overwogen worden.
Verpleeghuizen
Verpleeghuizen bieden huisvesting met verzorging, behandeling en begeleiding wanneer u niet langer thuis kunt blijven.
Steeds meer verpleeghuizen beschikken over een specifieke afdeling voor palliatieve zorg. Zo’n afdeling bestaat uit een paar kamers met een huiskamer en een logeerkamer voor naasten. Verzorging en verpleging worden gegeven door professionele verpleegkundigen en verzorgenden.
De verpleeghuisarts is verantwoordelijk voor de medische zorg. Andere hulpverleners – zoals een geestelijk verzorger, psycholoog, fysiotherapeut of maatschappelijk werker – kunnen op afroep worden ingezet. De opnameduur is afhankelijk van de indicatie.
Hospices
In hospices biedt een team van gespecialiseerde verpleegkundigen 24 uur zorg, aangevuld en ondersteund door vrijwilligers. De nadruk ligt op leven zoals thuis. Hospices hebben meestal zo’n zes tot tien kamers beschikbaar. Familie en andere naasten kunnen blijven logeren. Een gespecialiseerde verpleeghuisarts of huisarts heeft de medische verantwoordelijkheid. Daarnaast kan een beroep worden gedaan op andere hulpverleners, zoals de psycholoog of de geestelijk verzorger.
Hospices kunnen zelfstandig zijn, maar ook gevestigd zijn bij een verzorgings- of verpleeghuis of hiermee nauw samenwerken. Een hospice is geschikt voor mensen die niet meer thuis kunnen worden verzorgd. Patiënten kunnen ook tijdelijk worden opgenomen om de mantelzorgers enkele dagen of weken te ontlasten.
Bijna-thuis-huizen
Bijna-thuis-huizen zijn hospices die draaien op gespecialiseerde en opgeleide vrijwilligers. Zij worden in hun activiteiten ondersteund door professionals (thuiszorg, fysiotherapeut, huisarts, ed). Bijna-thuis-huizen zijn kleinschalig (drie tot vijf kamers) en hebben eveneens een logeergelegenheid voor de naasten.Bijna-thuis-huizen zijn vooral geschikt voor mensen die niet langer thuis kunnen of willen zijn. Bijvoorbeeld wanneer er onvoldoende hulp is van familie en vrienden of wanneer deze mantelzorgers de zorg thuis (tijdelijk) niet meer aan kunnen.
Netwerk Palliatieve Zorg
In heel Nederland zijn er 66 Netwerken Palliatieve Zorg. Alle Netwerken Palliatieve Zorg zijn verenigd in Stichting Fibula. Een Netwerk Palliatieve Zorg is een samenwerkingsverband van zorgaanbieders in een bepaalde regio en heeft als doel de zorg voor mensen in de laatste levensfase zo goed mogelijk te organiseren. De netwerkcoördinator geeft u graag meer informatie over wat het Netwerk Palliatieve Zorg voor u kan betekenen.
Vrijwilligersorganisaties
De vrijwilligers van Vrijwilligers Palliatief Terminale Zorg (VPTZ) bieden hulp en begeleiding aan terminale patiënten en hun naasten. Zij kunnen de zorg van de partner of familie overnemen of ondersteunen bijvoorbeeld door ’s nachts te waken of overdag bij de zieke aanwezig te zijn. De vrijwilligers zijn speciaal opgeleid voor het geven van zorg en begeleiding aan terminale patiënten. Hulp van de VPTZ is over het algemeen op korte termijn te realiseren. U kunt rechtstreeks een beroep doen op de VPTZ, een verwijsbrief is niet nodig.
Iedere regio heeft een eigen lokale VPTZ organisatie. U kunt op de website van het netwerk in uw regio alle belangrijke informatie en contactnummers vinden. De regionale coördinator geeft u graag meer informatie over wat de vrijwilligersorganisatie voor u kan betekenen. U kunt ook een afspraak maken als u nog niet helemaal zeker bent of u een beroep wilt doen op de hulp die de vrijwilligers bieden. Ook de afweging of het mogelijk is om thuis te blijven of de voorkeur uitgaat naar een (respijt)verblijf in een hospice kunt u met hen bespreken.
Thuiszorg
Thuiszorg biedt hulp of begeleiding bij de huishouding en/of de persoonlijke verzorging of verpleging bij iemand thuis. De zorg is erop gericht dat iemand zo lang mogelijk zelfstandig kan blijven wonen. Thuiszorg kan ook ingeschakeld worden voor psychosociale ondersteuning en begeleiding door een verpleegkundige of maatschappelijk werker. Bij de grotere thuiszorgorganisaties kunnen verschillende hulpmiddel en verpleegartikelen worden geleend of gekocht.